top of page

Położenie
Piekary to miejscowość położona malowniczo na lewym (zachodnim) brzegu Wisły, w przełomowym jej odcinku, zwanym Brama Tyniecka. naprzeciw opactwa Benedyktynów w Tyńcu. To stąd roztacza się najpiękniejszy widok na klasztor w Tyńcu  i na Bielanach. Sołectwo jest częścią Jury Krakowsko - Częstochowskiej i wchodzi w skład Bielańsko Tynieckiego  Parku Krajobrazowego. Dlatego też od dawna Piekary są celem wycieczek i miejscem  wypoczynku mieszkańców Krakowa  i okolicznych miejscowości.


Rys historyczny
Po raz pierwszy nazwa "Pekare" pojawia się w dokumencie Leszka Czarnego z 1286 roku zawierającym zezwolenie dla oo. Benedyktynów na zakładanie miast i wsi na prawie niemieckim. Na miejscu dzisiejszej wsi prawdopodobnie znajdowała się osada piekarzy (stąd nazwa wsi) należąca do grodu w Tyńcu. Pierwszy dokument wzmiankujący nadanie prawa niemieckiego Piekarom datowany jest na 25 czerwca 1367 roku, a lokacja przypisywana jest królowi Kazimierzowi Wielkiemu. Jest to jednak falsyfikat. Prawdziwe nadanie Piekarom prawa niemieckiego nastąpiło w 1456 roku za panowania Kazimierza Jagiellończyka.  Historyczny moment dla okolic Piekar to przemarsz wojsk Jana III Sobieskiego , które stoczyły z Turkami bitwę pod Wiedniem w 1683 roku.
W latach 1768-1772 działała w Polsce konfederacja barska. To quasi- powstanie walczyło z "wezwanymi" przez króla Stanisława Augusta Poniatowskiego wojskami rosyjskimi pod hasłem obrony wiary i wolności. Jedną z najważniejszych twierdz konfederatów był klasztor w Tyńcu, z którego próbowali m.in. zdobyć Kraków. Właśnie z Piekar wojska rosyjskie pod dowództwem Suworowa wielokrotnie próbowały zdobyć tą twierdzę. Konfederacja zakończyła się jednak klęską i pierwszym rozbiorem Polski (1772). To tutaj w 1793 roku Tadeusz Kościuszko spotkał się z gen. Józefem Wodzickim, aby przekonać go do przyłączenia się do przygotowującego się powstania. W wyniku trzeciego rozbioru Polski (1795) Piekary znalazły się w zaborze austriackim.   


Wykopaliska archeologiczne
 Na szczególną uwagę zasługują odkrycia dokonane 1880 roku przez Gotfryda Ossowskiego (1835-1897) oraz latach 1927 i 1936 przez Stefana Krukowskiego (1890-1982). Podejmowano je kilkakrotnie, ostatnie latem 2000 roku. Krzemienne narzędzia odnalezione przez nich w jaskiniach: nad Galoską, w  Okrążku, Na Gołąbcu (we wzgórzu Fudalowa Skała). Oraz pobliskich wykopach należą do jednych z najstarszych śladów obecności człowieka neandertalskiego na ziemiach polskich. Są one datowane na okres 120 tysięcy oraz 70-50 tysięcy lat temu pochodzą z ostatniego zlodowacenia (bałtyckiego).


Prom
Na osobna uwagę zasługuje działający od XII w. do 1989 roku między Piekarami a Tyńcem jedna z najważniejszych przepraw wiślanych pod Krakowem. Tu bowiem stała pierwsza forteca na zachód od Krakowa broniąca przepustu pod Wawelem od ziemi śląskiej, tędy prowadził szlak handlowy z Krakowa do Czech.


Piekary dziś
Współczesne Piekary to szybko rozwijająca się podkrakowska miejscowość, w której prowadzi działalność kilka firm i instytucji. To  również miejsce o ogromnym potencjale, obszar stwarzający dogodne warunki do różnego rodzaju inicjatyw. Sołectwo Piekary, to przedewszystkim ich mieszkańcy pełni aktywności oraz wyczuleni na sprawy lokalnej wspólnoty, dziedzictwa kulturowego i samorządności. 


Pałacyk w Piekarach    
Willa w Piekarach należy do piękniejszych zabytków architektury o cechach angielskiego neogotyku. Zbudowany został w latach 1857-1865 według projektu znanego krakowskiego architekta Filipa Pokutyńskiego. Fundatorem i pierwszym właścicielem pałacu był Alfred Milieski. W latach 1939-1945 użytkowali go okupanci niemieccy. Po drugiej wojnie światowej mieściło się tu między innymi Technikum Zielarskie (1945-1953). Od 1957 roku wraz z 30 hektarami gruntu przejął go Szpital dla Psychicznie i Nerwowo  Chorych im. Józefa Babińskiego w Kobierzynie. Zarówno pałac, jak i inne zabudowania folwarczne oraz park, uległy wówczas daleko posuniętej dewastacji.
Pałac otoczony jest przepięknym parkiem w stylu romantycznym, założony w latach 1857-1865, gdzie znajduje się 5 pomników przyrody w tym prawie dwustuletni miłorząb japoński. 
W centrum wsi Piekary w 70 rocznicę Pacyfikacji Piekar powstał kamień upamiętniający Pacyfikacje Piekar 4 lipca 1943 roku.

Szkoła Podstawowa 

założona w 1876 r. wyposażona w sale widowiskowo - sportową, pracownie komputerową i  plac zabaw.
Liceum Ogólnokształcące rozpoczęło nauczanie w roku 2002 . Szkoła mieści się w kompleksie rekreacyjno - sportowym  w Centrum Edukacyjnym “Radosna Nowina 2000”. Centrum składa się z kościoła, szkoły, 8 domków internackich, budynku administracyjnego, hali sportowej, krytej pływalni, boiska sportowego, kortów tenisowych oraz plac zabaw i prowadzone jest przez Fundację im. Ks. Siemaszki.


Ochotnicza Straż Pożarna 
(założona w 1894, należąca do najstarszych w okolicy); dysponuje niedawno wybudowanym budynkiem remizy.


Ludowy Klub Sportowy "Tęcza" Piekary
działający od 1947 r.) z nowym boiskiem sportowym powstałym w 2003 roku i szatnia sportowa powstałą w 2015 roku.


Stowarzyszenie "Przyjazne Piekary"
Powstało w styczniu 2010 z grupy mieszkańców Piekar zainteresowanych działalnością na rzecz rozwoju swojej miejscowości. 
Wieś Piekary ma podpisaną międzynarodową umowę partnerską z regionem Irlandzkim "ARAN ISLAND” (Stowarzyszeniem „Przyjazne Piekary”  a Comharchumann Forbartha Arann2012 r.).


Szlaki przebiegające przez sołectwo:

Małopolska Droga Św. Jakuba
Wiślany Szlak Rowerowy
Szlak spacerowo - dydaktyczny "Skałki Piekarskie"
Szlak Papieski "Nie lękajcie się" 


Piekary to wieś gościnna i nastawiona na turystykę weekendową. Z  Piekar rozciąga się najpiękniejszy widok na Opactwo w Tyńcu. Ze względu na przepiękną okolice, plenery piekarskie często wykorzystywane są do filmów przygodowych, sensacyjnych, historycznych a nawet fantastycznych takich jak: „Noce i Dnie” (rez. Jerzy Antczak), „Zielona Ziemia (reż Filip Bajon) „Lista Schindlera” (reż Steven Spielberg), „Gry uliczne” (reż. Krzysztof Krauze), „dzieje Mistrza Twardowskiego” (reż. Krzysztof Gradowski), „Ogniem i Mieczem (reż. Jerzy Hoffman), serial „Julia” (TVN)
 

To co widzisz zależy od tego skąd patrzysz

bottom of page